Chưa có nhà xe nào tại Bình Định
|
STT
|
Tên loại dữ liệu
|
Thông tin
|
| 1 | Mã bưu chính | 55000 |
| 2 | Biển số xe | 77 |
| 3 | Mã Vùng | 274 |
| 4 | Diện tích (km2) | 6066,4 |
| 5 | Dân số trung bình (Nghìn người) | 1504,29 |
|
Số liệu theo năm 2022
|
||
Bình Định là một tỉnh ven biển nằm ở phía bắc vùng Duyên hải Nam Trung Bộ, thuộc miền Trung Việt Nam, nổi bật với những giá trị tự nhiên và lịch sử phong phú. Tỉnh có diện tích 6.040,3 km², là một trong những tỉnh phát triển mạnh mẽ về du lịch, kinh tế biển và sản xuất nông nghiệp. Bình Định cũng là nơi lưu giữ nhiều di tích văn hóa, lịch sử, tạo nên một điểm đến hấp dẫn cho du khách trong và ngoài nước.
Vị trí địa lý
Bình Định tọa lạc tại miền Trung Việt Nam, có vị trí chiến lược quan trọng, nằm giữa các tỉnh Phú Yên, Quảng Ngãi và Gia Lai. Tỉnh có chiều dài ven biển khoảng 110 km theo hướng Bắc - Nam, chiều ngang trung bình từ 50 km đến 60 km, làm cho địa hình của tỉnh tương đối dài và hẹp. Bình Định giáp Biển Đông ở phía Đông, giáp tỉnh Gia Lai ở phía Tây, giáp Phú Yên ở phía Nam và giáp Quảng Ngãi ở phía Bắc. Thành phố Quy Nhơn là tỉnh lỵ của Bình Định, với khoảng cách từ Quy Nhơn đến Thủ đô Hà Nội là 1.070 km, đến thành phố Đà Nẵng là 323 km và đến TP. Hồ Chí Minh là 652 km.
Điểm cực Đông của tỉnh là xã Nhơn Châu, thuộc thành phố Quy Nhơn, với tọa độ 13°36'33" Bắc và 109°21' Đông. Đây là nơi đón ánh bình minh đầu tiên của đất nước, thu hút đông đảo du khách mỗi năm. Bình Định còn được xem là một trong những cửa ngõ quan trọng ra biển của các tỉnh Tây Nguyên và khu vực Nam Lào, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, giao thương của miền Trung.
Địa hình của Bình Định rất đa dạng và phức tạp, từ những dãy núi cao ở phía Tây, đến những đồng bằng và vùng ven biển rộng lớn. Đặc điểm chung của tỉnh là địa hình thấp dần từ Tây sang Đông, với nhiều dãy núi cao, đồi thấp và đồng bằng nhỏ, chia cắt bởi các sông và suối.
Vùng núi: Phía Tây và Tây Bắc của tỉnh chủ yếu là vùng núi, chiếm khoảng 70% diện tích toàn tỉnh. Những dãy núi này thuộc sườn Đông của dãy Trường Sơn, với độ cao từ 500 m đến 1.000 m. Đặc biệt, có những đỉnh núi cao trên 1.000 m, trong đó đỉnh cao nhất nằm ở huyện An Lão với độ cao hơn 1.150 m. Những khu vực này có nhiều suối và sông, tạo điều kiện cho phát triển thủy điện và nông nghiệp, đồng thời là nơi phát nguồn của các con sông lớn như Côn, Lại Giang và La Tinh.
Vùng đồi: Tiếp giáp với miền núi là các vùng đồi, có diện tích khoảng 159.276 ha. Các vùng đồi này có độ dốc từ 10° đến 15° và độ cao dưới 100 m, phân bố chủ yếu ở các huyện như Hoài Nhơn, Vân Canh và An Lão.
Vùng đồng bằng: Bình Định không có những đồng bằng châu thổ lớn, nhưng lại có nhiều đồng bằng nhỏ nằm trên lưu vực các con sông hoặc ven biển. Đồng bằng lớn nhất của tỉnh là khu vực hạ lưu sông Côn. Độ cao của các đồng bằng này thường dao động từ 25 đến 50 m, và được ngăn cách với biển bởi các đầm phá, đồi cát và dãy núi nhỏ.
Vùng ven biển: Tỉnh có một dải ven biển dài khoảng 110 km, bao gồm các cồn cát, đầm phá và các cửa biển như Cửa Tam Quan, Cửa An Dũ, Cửa Hà Ra và cửa Quy Nhơn. Đặc biệt, các vịnh nổi tiếng như vịnh Quy Nhơn và vịnh Làng Mai cùng với các bãi cát vàng uốn lượn tạo nên cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, thu hút đông đảo du khách.
Bình Định sở hữu một hệ thống đảo phong phú với 33 đảo lớn nhỏ, chia thành nhiều cụm đảo hoặc đảo đơn lẻ. Các đảo này không chỉ có giá trị du lịch mà còn góp phần quan trọng vào việc bảo vệ hệ sinh thái biển. Trong đó, Cù Lao Xanh là đảo có dân cư sinh sống và là một điểm đến nổi tiếng, còn các đảo khác như Đảo Hòn Đất, Hòn Khô hay Hòn Rùa là những địa điểm hoang sơ, lý tưởng cho các hoạt động du lịch khám phá. Ngoài ra, Bình Định còn có ba ngọn hải đăng quan trọng như Hải đăng Vũng Mới, Hải đăng Cù Lao Xanh và Hải đăng Phước Mai, giúp hướng dẫn tàu thuyền ra vào các cửa biển an toàn.
Các sông ở Bình Định chủ yếu bắt nguồn từ các vùng núi cao của dãy Trường Sơn, có độ dốc lớn và nước ít phù sa. Tỉnh có tổng trữ lượng nước là 5,2 tỷ m³, với nhiều sông và suối nhỏ. Những con sông lớn như Côn, Lại Giang, La Tinh và Hà Thanh không chỉ cung cấp nước cho sinh hoạt và nông nghiệp mà còn là nguồn năng lượng thủy điện tiềm năng. Tuy nhiên, vào mùa khô, các sông này có lưu lượng nước thấp, gây khó khăn cho sản xuất nông nghiệp.
Bình Định còn có hệ thống hồ và đầm nhân tạo khá phong phú, được xây dựng phục vụ cho việc tưới tiêu và nuôi trồng thủy sản. Những hồ lớn như hồ Hưng Long, hồ Vạn Hội, hồ Mỹ Bình và các đầm nổi tiếng như đầm Thị Nại và đầm Trà Ổ có vai trò quan trọng trong phát triển nông nghiệp và thủy sản của tỉnh.
Khí hậu Bình Định có tính chất nhiệt đới ẩm, gió mùa, chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của gió mùa Tây Nam và Đông Bắc. Mùa mưa thường kéo dài từ tháng 9 đến tháng 12, còn mùa khô bắt đầu từ tháng 1 đến tháng 8. Nhiệt độ trung bình của tỉnh dao động từ 20,1°C ở vùng núi đến 27,0°C ở vùng ven biển. Bình Định cũng thường xuyên chịu ảnh hưởng của bão trong mùa mưa, với tần suất cao nhất từ tháng 9 đến tháng 11. Những cơn bão này có thể gây lũ lụt và ngập úng ở các vùng đồng bằng và ven biển.
Bình Định, với địa hình đa dạng, khí hậu nhiệt đới ẩm, và hệ thống sông, hồ, đảo phong phú, là một tỉnh có nhiều tiềm năng phát triển. Địa lý đặc biệt của tỉnh đã tạo nên cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, đồng thời góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế, giao thương và du lịch khu vực miền Trung.
Đặc sản
Ngoài những đặc sản nổi tiếng của duyên hải miền Trung như lâm, thổ, thủy, và hải sản, Bình Định còn có một số món đặc trưng riêng: rượu Bàu Đá (An Nhơn), cá chua nước lợ (Đề Gi - Phù Cát), bánh tráng nước dừa (phường Tam Quan), bún Song Thằn, bánh hỏi, nem chả Chợ Huyện, và bánh ít lá gai. Thời gian gần đây, thị xã Hoài Nhơn nổi bật với cá ngừ đại dương (cá "Bò Gù"), trong khi thị xã An Nhơn cũng đã phát triển rượu vang nếp Belifoods.
Kỳ Co
Kỳ Co là một bãi biển tuyệt đẹp cách TP. Quy Nhơn khoảng 25 km về phía Đông Bắc, thuộc xã Nhơn Lý. Bãi biển dài và cong hình lưỡi liềm này được bao quanh bởi ba mặt núi và một mặt giáp biển. Du khách có thể thưởng thức cảnh núi non hùng vĩ từ xa, trong khi khi đến gần, không khí trong lành và những làn gió biển mát lành sẽ mang đến cảm giác thư thái và dễ chịu.
Ghềnh Ráng Tiên Sa
Ghềnh Ráng Tiên Sa nằm tại phường Ghềnh Ráng, TP. Quy Nhơn, cách trung tâm thành phố khoảng 3 km về phía Đông Nam. Nơi đây nổi bật với quần thể bãi đá tự nhiên được sắp xếp theo hình cong của eo núi Xuân Vân. Với vẻ đẹp hoang sơ và độc đáo, Ghềnh Ráng đã được Bộ Văn hóa – Thông tin công nhận là di tích quốc gia.
Bảo tàng Quang Trung
Bảo tàng Quang Trung nằm tại thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn, cách thành phố Quy Nhơn khoảng 40 km và sân bay Phù Cát khoảng 20 km. Đây là bảo tàng quốc gia quan trọng, chuyên trưng bày các hiện vật và tài liệu liên quan đến cuộc khởi nghĩa Tây Sơn và triều đại Tây Sơn thế kỷ XVIII. Trong khuôn viên bảo tàng còn có đền thờ Tây Sơn Tam Kiệt và các danh tướng nổi tiếng. Đền thờ được xây dựng trên nền cũ của gia đình ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ, bên cạnh là giếng nước và cây đa cổ.
Bảo Sơn Thiên Ấn
Bảo Sơn Thiên Ấn nằm ở huyện Tây Sơn, cách TP. Quy Nhơn khoảng 48 km theo quốc lộ 19. Đây là địa điểm được truyền tụng là nơi ba anh em Tây Sơn bắt đầu cuộc khởi nghĩa. Vào năm 2016, tỉnh Bình Định đã đầu tư phục dựng và phát triển nơi này thành điểm tham quan du lịch nổi tiếng. Bảo Sơn Thiên Ấn cũng là nơi tổ chức các sự kiện tâm linh quan trọng của lãnh đạo và nhân dân địa phương. Cách đây khoảng 2 km, Đập dâng Văn Phong là một địa điểm du lịch hấp dẫn, với phong cảnh hữu tình và vai trò quan trọng trong việc tích trữ nước phục vụ nông nghiệp của vùng.
Bình Định là một vùng đất có bề dày lịch sử và nền văn hoá phong phú, gắn liền với nền văn hoá Sa Huỳnh và từng là thủ đô của vương quốc Chămpa. Di sản còn lại từ thời kỳ này gồm các công trình như thành Đồ Bàn và những tháp Chàm, thể hiện nghệ thuật kiến trúc độc đáo. Bình Định cũng là quê hương của Đào Duy Từ (1572-1634), quân sư tài ba của Chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên. Trong vòng chỉ tám năm (1627-1634) phò tá Chúa Sãi, Đào Duy Từ đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử với vai trò là người thầy, kiệt tướng, chính trị gia, chiến lược gia, kiến trúc sư, kỹ thuật gia, nghệ nhân tài ba, và học giả, góp phần quan trọng vào việc định hình nhà nước, địa lý và bản sắc của Đàng Trong.
Bình Định còn là nơi khởi nguồn của phong trào nông dân khởi nghĩa vào thế kỷ 18, với anh hùng áo vải Nguyễn Huệ nổi danh. Vùng đất này cũng là quê hương của nhiều danh nhân như Trần Đức Hòa, Trần Quang Diệu, Bùi Thị Xuân, Nguyễn Đăng Lâm, bác sĩ Phạm Ngọc Thạch, Ngô Mây, Tăng Bạt Hổ, Diệp Trường Phát, cùng các văn nhân, thi sĩ nổi tiếng như Nguyễn Diêu, Đào Tấn, Hàn Mặc Tử, Xuân Diệu, Chế Lan Viên, Yến Lan, Quách Tấn, Nguyễn Thành Long, Phạm Hổ, Phạm Văn Ký, nhạc sĩ Nguyễn Văn Hiên, và ca sĩ Quang Dũng. Bình Định nổi bật với truyền thống thượng võ, nền văn hoá đa dạng, phong phú và các loại hình nghệ thuật đặc sắc như bài chòi, hát bội, nhạc võ Tây Sơn, hò bá trạo của cư dân vùng biển. Các lễ hội truyền thống như lễ hội Đống Đa Tây Sơn, lễ hội cầu ngư, và các lễ hội của các dân tộc miền núi cũng rất phổ biến.
Thành phố Quy Nhơn là trung tâm giáo dục của tỉnh, với các trường đại học nổi bật như Đại học Quy Nhơn, Đại học Quang Trung (tư thục), Cao đẳng Bình Định, Cao đẳng Nghề Quy Nhơn, và các cơ sở giáo dục khác đào tạo hàng chục ngàn sinh viên mỗi năm, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cho tỉnh và khu vực miền Trung Tây Nguyên.
Lễ hội cầu ngư, tổ chức hàng năm tại các vùng ven biển của các huyện Hoài Nhơn, Phù Mỹ, Phù Cát, Tuy Phước và TP. Quy Nhơn từ tháng 2 đến tháng 6 âm lịch, là một sự kiện văn hóa đặc sắc. Người dân tổ chức lễ cầu ngư để cúng "Ông Nam Hải" hay cá voi, cầu mong cho trời yên biển lặng, tàu thuyền ra khơi được thuận lợi và tôm cá đầy khoang.
Lễ hội Đống Đa Tây Sơn là lễ hội lớn nhằm tưởng nhớ các thủ lĩnh của phong trào Tây Sơn, đặc biệt là người anh hùng áo vải Quang Trung – Nguyễn Huệ, và kỷ niệm chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa vào năm 1789, khi quân Tây Sơn đánh đuổi 29 vạn quân Thanh. Lễ hội được tổ chức vào ngày mùng 4 và mùng 5 tháng Giêng Âm lịch hàng năm tại thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn.
Bình Định còn nổi tiếng với nghệ thuật tuồng, đặc biệt gắn liền với tên tuổi của Đào Duy Từ và Đào Tấn. Những đoàn hát tuồng trong tỉnh được hình thành khắp các huyện, và nghệ thuật tuồng Bình Định được nâng tầm nhờ sự kết hợp với võ thuật, tạo nên nét đặc trưng riêng biệt so với các đoàn tuồng ở Huế hay Quảng Nam. Tuồng Bình Định đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia vào năm 2014.
Về phương ngữ, người dân Bình Định mặc dù chung sống trong cùng một tỉnh nhưng lại có sự khác biệt rõ rệt về giọng nói giữa các huyện phía bắc và phía nam. Người dân tại TP. Quy Nhơn và TX. Hoài Nhơn thường có giọng ngả về các tỉnh phía trong, nhưng vẫn giữ được nét đặc trưng của văn hóa Bình Định. Sự khác biệt này có thể giải thích do quá trình hình thành dân cư và giao lưu văn hóa thường xuyên tại hai địa phương này của tỉnh.
Bình Định có vị trí địa lý và kinh tế đặc biệt quan trọng, đóng vai trò là cầu nối giao thương giữa các quốc gia trong khu vực và quốc tế. Nằm tại trung điểm của trục giao thông đường sắt và đường bộ Bắc - Nam, tỉnh còn là cửa ngõ ra biển Đông gần nhất và thuận lợi nhất đối với các khu vực Tây Nguyên, Nam Lào, Đông Bắc Campuchia và Đông Bắc Thái Lan thông qua Quốc lộ 19 và cảng biển quốc tế Quy Nhơn. Bên cạnh lợi thế này, Bình Định còn sở hữu nguồn tài nguyên tự nhiên phong phú, tài nguyên nhân văn đa dạng và nguồn nhân lực dồi dào.
Trong Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bình Định đến năm 2020, đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Bình Định phấn đấu trở thành tỉnh có nền công nghiệp hiện đại, là một trong những trung tâm phát triển về kinh tế - xã hội, đóng góp tích cực vào sự phát triển của Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung và cả nước. Mục tiêu là nâng cao đời sống nhân dân, bảo vệ môi trường sinh thái và bảo đảm an ninh quốc phòng.
Các chỉ tiêu đạt được năm 2018:
Kinh tế: Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) tăng 7,32%, đạt mục tiêu đề ra. Giá trị tăng thêm của các ngành đạt kết quả tích cực:
Nông, lâm, thủy sản tăng 4,99% (vượt kế hoạch 3%).
Công nghiệp, xây dựng tăng 9,03% (gần đạt kế hoạch 10-10,2%).
Dịch vụ tăng 7,38% (vượt nhẹ kế hoạch 7,2-7,5%).
Thuế trừ trợ cấp sản phẩm tăng 8,43% (vượt kế hoạch 6,5%).
Chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 8,71% (gần đạt mục tiêu 9%).
Tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 800 triệu USD (đúng kế hoạch).
Tổng nguồn vốn đầu tư phát triển toàn xã hội đạt tăng 9,7% so với năm trước.
Tổng thu ngân sách đạt 8.466,4 tỷ đồng, vượt 25% so với dự toán năm 2018.
Xã hội: Các chỉ tiêu xã hội cũng đạt được kết quả tích cực:
Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 7,05%, giảm 1,73% so với năm 2017.
Tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế đạt 89,7%, vượt kế hoạch.
Tỷ lệ trạm y tế có bác sĩ đạt 100%.
Tỷ lệ xã đạt chuẩn quốc gia về y tế đạt 97,5%.
Tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng giảm còn 9,7%.
Môi trường: Các chỉ tiêu môi trường được cải thiện, với tỷ lệ dân cư đô thị sử dụng nước sạch đạt 79% và tỷ lệ chất thải rắn ở đô thị được thu gom đạt 85%, vượt kế hoạch.
Năm 2019: Bình Định ghi nhận tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 6,81%, thấp hơn so với năm 2018. Tuy nhiên, tổng thu ngân sách tỉnh đạt kỷ lục hơn 12.000 tỷ đồng, tăng gần 34% so với năm 2018. Tổng nguồn vốn đầu tư phát triển trên địa bàn đạt 35.377 tỷ đồng, tăng 17%. Sản lượng thủy sản khai thác đạt hơn 257.000 tấn, tăng 5,6% so với năm 2018.
Năm 2020: Với dân số đạt 1.526.752 người, Bình Định đứng thứ 15 về GRDP, đạt 219.409 tỷ đồng (tương đương 7,42 tỷ USD), GRDP bình quân đầu người đạt 82,772 triệu đồng (tương đương 3.510 USD), và tốc độ tăng trưởng GRDP đạt 7,32%. Tỉnh tiếp tục duy trì vị thế quan trọng trong khu vực và trên cả nước.
