Vị trí bản đồ

Địa điểm du lịch

Hà Giang là tỉnh sở hữu nhiều tiềm năng du lịch phong phú, cả về thiên nhiên lẫn văn hóa.

Đèo Mã Pí Lèng

Hẻm Tu Sản và sông Nho Quế
Cao nguyên đá Đồng Văn, trải rộng trên bốn huyện Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc, được công nhận là Công viên địa chất Toàn cầu vào năm 2010. Đây là một trong những khu vực đá vôi đặc biệt, chứa đựng dấu ấn lịch sử phát triển vỏ Trái Đất, các hiện tượng tự nhiên nổi bật, cảnh quan thẩm mỹ tuyệt vời, tính đa dạng sinh học cao và những giá trị văn hóa lâu đời của các cộng đồng dân tộc bản địa như Mông, Lô Lô, Pu Péo, Dao. Nơi đây cũng là nơi lưu giữ nhiều di tích danh thắng quốc gia, bao gồm: Di tích kiến trúc nhà Vương, Cột cờ Lũng Cú, phố cổ Đồng Văn, đèo Mã Pí Lèng, hẻm vực Tu Sản, núi Đôi Quản Bạ... Đồng Văn còn nổi tiếng với các loại hoa quả đặc sản như đào, mận, lê, táo, hồng, và các loại dược liệu quý như tam thất, thục địa, quế chi...

Ruộng bậc thang Hoàng Su Phì
Đây là một di tích danh thắng cấp quốc gia, trải dài trên diện tích hơn 3.700 ha, nằm trong địa phận của 24 xã, thị trấn thuộc huyện Hoàng Su Phì. Cảnh quan ruộng bậc thang đẹp nhất vào mùa gieo cấy (từ tháng 4 đến tháng 6) và mùa lúa chín (từ tháng 8 đến giữa tháng 10).

Hệ thống các hang động

• Hang Phương Thiện: Cách thành phố Hà Giang 7 km về phía nam, nơi đây có nhiều phong cảnh đẹp và các hang động tự nhiên.

• Động Tiên và Suối Tiên: Cách thành phố Hà Giang 2 km về phía nam, người dân thường đến đây lấy nước và cầu may vào dịp giao thừa.

• Hang Chui: Cách thành phố Hà Giang 7 km về phía nam, là một hang động sâu vào lòng núi khoảng 100 m, cửa hang hẹp, phải lách qua mới vào được. Vào trong, vòm hang cao vút, nhiều nhũ đá, và có dòng suối chảy qua, tạo thành thác.

Dinh thự họ Vương
Nằm tại xã Sà Phìn, dinh thự này là một công trình kiến trúc độc đáo, được xếp hạng cấp quốc gia vào năm 1993. Dinh thự được xây dựng chủ yếu bằng đá xanh và gỗ pơ-mu, với các chi tiết chạm trổ tinh xảo. Kiến trúc của dinh thự phản ánh sự giao thoa giữa văn hóa Mông và Hán ở khu vực biên giới Việt - Trung.

Chợ tình Khau Vai
Chợ tình Khau Vai tổ chức mỗi năm một lần vào ngày 27 tháng 3 âm lịch tại xã Khau Vai, huyện Mèo Vạc. Đây là nơi hò hẹn của những người yêu nhau trong vùng, và hiện nay, ngoài việc gặp gỡ, người dân còn mang hàng hóa đến bán trao đổi.

Tiểu khu Trọng Con
Cách quốc lộ số 2, khoảng 20 km về phía đông nam, Tiểu khu Trọng Con nằm tại xã Bằng Hành, huyện Bắc Quang. Đây được xem là cái nôi của phong trào cách mạng ở Hà Giang và đã được xếp hạng là di tích lịch sử năm 1996.

Chùa Sùng Khánh
Cách thành phố Hà Giang 9 km về phía nam, chùa Sùng Khánh được xây dựng vào thời Triệu Phong (1356). Chùa đã bị hư hại theo thời gian, và được xây dựng lại vào năm 1989. Chùa còn lưu giữ nhiều di vật quý, như bia đá thời Trần (1367) và một quả chuông đồng thời Hậu Lê (1705).

Thảo nguyên Suôi Thầu
Nằm giữa xã Nàn Ma và thị trấn Cốc Pài, huyện Xín Mần, thảo nguyên Suôi Thầu là một điểm du lịch mới nổi, nổi bật với cánh đồng rộng lớn nhìn xuống thung lũng sông Chảy, được điểm xuyết bởi các cây sa mộc đơn lẻ.

Bãi đá cổ Nấm Dẩn
Thuộc xã Nấm Dẩn, huyện Xín Mần, bãi đá cổ Nấm Dẩn cách trung tâm huyện lỵ khoảng 15 km. Tại đây, các nhà khoa học đã phát hiện hơn 80 hình khắc trên đá, miêu tả các hình dạng như bàn tay, bàn chân, ruộng bậc thang, và các hình học khác, với tuổi đời hơn hai nghìn năm.

Chùa Bình Lâm
Chùa Bình Lâm, thuộc xã Phú Linh, thành phố Hà Giang, được xây dựng từ thời Trần và có một quả chuông đồng đúc vào năm 1295. Đây là một di tích lịch sử nghệ thuật quan trọng của vùng biên giới phía bắc.

Văn hoá

Hà Giang là một mảnh đất mang đậm bản sắc văn hóa của hơn 20 dân tộc, là nơi lưu giữ những giá trị truyền thống lâu đời, tạo nên một bức tranh văn hóa đa dạng và sắc nét. Đến với Hà Giang, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ mà còn được đắm chìm trong không gian văn hóa đặc sắc, nơi các sản phẩm thủ công tinh xảo của người dân miền núi được tạo nên từ đôi bàn tay khéo léo và sự sáng tạo không ngừng. Những chiếc khăn thêu, túi vải, hay các bộ trang phục truyền thống với họa tiết hoa văn rực rỡ, mỗi món đồ không chỉ là vật dụng mà còn là một tác phẩm nghệ thuật chứa đựng câu chuyện về cuộc sống, về tâm hồn của những con người nơi đây. Bên cạnh đó, du khách còn có cơ hội tham gia vào những phiên chợ vùng cao đầy màu sắc, nơi những người dân tộc thiểu số bày bán sản vật đặc trưng của vùng núi, giao lưu và tìm hiểu phong tục tập quán độc đáo của các cộng đồng dân tộc.

Một trong những nét văn hóa nổi bật của Hà Giang là các lễ hội truyền thống, phản ánh sự phong phú trong đời sống tâm linh cũng như những giá trị văn hóa gắn liền với những tín ngưỡng, niềm tin và cuộc sống của đồng bào nơi đây.

Lễ mừng nhà mới của dân tộc Lô Lô
Lễ mừng nhà mới là một nghi lễ quan trọng và đầy ý nghĩa của dân tộc Lô Lô. Lễ hội kéo dài khoảng hai ngày hai đêm, diễn ra tại ngôi nhà mới của gia đình. Mọi người trong bản đều tụ tập về để chung vui, chúc mừng gia chủ. Trong suốt thời gian lễ hội, thầy cúng sẽ hát những bài cúng và làm các nghi lễ, trong khi người dân cùng nhau ăn uống, vui chơi, hòa tấu kèn sáo và hát giao duyên nam nữ. Đây là dịp để cộng đồng gắn kết và tôn vinh giá trị tinh thần của gia đình và cộng đồng.

Lễ hội mùa xuân của dân tộc H'mông và Dao
Lễ hội mùa xuân được tổ chức vào những ngày sau Tết Nguyên Đán, kéo dài từ 3 đến 7 ngày, là dịp để các dân tộc H'mông và Dao thể hiện niềm vui, sự phấn khởi trong năm mới. Lễ hội mang tính chất tổng hợp, không chỉ là dịp mừng công mà còn là lời cầu mong cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và con cái khỏe mạnh. Trong lễ hội, người dân tham gia vào các trò chơi dân gian như thi bắn nỏ, hát giao duyên, ném pa páo, uống rượu, và mở tiệc mời khách. Đây là dịp để mọi người giao lưu, kết nối và cầu mong những điều tốt đẹp cho năm mới.

Lễ hội vỗ mông của dân tộc Mông
Lễ hội vỗ mông là một trong những lễ hội đặc sắc của dân tộc Mông, diễn ra vào ngày mùng 5 Tết Nguyên Đán hàng năm tại huyện Mèo Vạc. Đây là dịp để các chàng trai, cô gái trẻ tìm kiếm bạn đời của mình. Mỗi người tham gia lễ hội sẽ chọn đối tượng mình cảm thấy phù hợp và tiến tới vỗ nhẹ vào mông đối phương như một dấu hiệu ngầm chào hỏi và làm quen. Nếu đối phương đáp lại, hai người sẽ tiếp tục trò chuyện và tìm hiểu nhau. Lễ hội này mang đậm tính chất giao lưu, kết bạn và tìm kiếm tình yêu, dù đáng tiếc tục lệ tảo hôn vẫn còn tồn tại trong một số trường hợp.

Lễ hội nhảy lửa của người Pà Thẻn
Lễ hội nhảy lửa của dân tộc Pà Thẻn thường được tổ chức vào đêm cuối năm, bên những đống lửa hồng. Đây là lễ hội mừng mùa và cầu xin thần linh phù hộ cho gia đình và cộng đồng trong năm mới. Lễ hội diễn ra với nhiều nghi lễ đặc biệt, trong đó có việc nhảy qua đống lửa, một nghi thức thể hiện sự can đảm và kết nối giữa con người với thiên nhiên. Trước khi nhảy, người tham gia sẽ được thầy mo cúng "nhập hồn", kết nối với sức mạnh của thần linh để có thể vượt qua lửa mà không bị thương tích. Lễ hội nhảy lửa không chỉ là một hoạt động văn hóa đặc sắc mà còn là một biểu tượng của sức mạnh tinh thần và niềm tin vào sự bảo vệ của thần linh đối với con người.

Tất cả những lễ hội này đều mang đậm dấu ấn văn hóa của các dân tộc vùng cao Hà Giang, là những cơ hội quý báu để du khách không chỉ khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn hiểu sâu hơn về đời sống, phong tục tập quán, cũng như những giá trị tinh thần đặc trưng của cộng đồng các dân tộc nơi đây.

Kinh Tế

Tổng thu ngân sách của tỉnh Hà Giang trong năm 2018 ước đạt 2.033 tỷ đồng, một con số đáng ghi nhận trong bối cảnh địa phương còn gặp nhiều khó khăn về phát triển kinh tế.

Hà Giang là vùng miền núi với dân số không đông đúc, mật độ dân số thấp, chủ yếu là người Mông chiếm đa số, cùng với đó là các dân tộc khác như Thổ, La Chí, Tày, Dao, Mán, Nùng, Giáy và Lô Lô. Những người dân nơi đây chủ yếu thờ cúng tổ tiên, thần linh, và đều có những sắc thái văn hóa đặc trưng riêng biệt, phản ánh cuộc sống gắn liền với núi rừng, thiên nhiên và truyền thống lâu đời.

Với địa hình chủ yếu là rừng núi, nền kinh tế Hà Giang vẫn chưa phát triển mạnh mẽ. Lâm sản tại đây chủ yếu là các loại gỗ quý như lát hoa, lát da đồng, và các loại gỗ cứng như lim, sến, trai, táu, đinh. Củ nâu, vầu và nứa là những loại cây phổ biến trong khu vực. Nông sản chính của Hà Giang bao gồm lúa, ngô, khoai và các loại đậu đỗ, trong đó vùng chân núi Tây Côn Lĩnh trồng nhiều trà, còn Đồng Văn và Hoàng Su Phì nổi tiếng với mận và lê. Nghề nuôi ong lấy mật ở Hà Giang cũng rất phát triển, tạo thêm nguồn thu nhập cho người dân. Rừng Hà Giang cũng là nơi sinh sống của nhiều loài động vật hoang dã như trăn, rắn, chim công, chim trĩ.

Về khoáng sản, Hà Giang có quặng sắt, mỏ chì, đồng, thủy ngân và cát trộn vàng. Tuy nhiên, công nghệ khai thác và chế biến khoáng sản vẫn còn thô sơ, với những tiểu công nghệ sản xuất vật dụng hàng ngày. Nền thương mại chủ yếu diễn ra dưới hình thức trao đổi lâm sản với miền xuôi và Trung Quốc.

Các vùng núi thấp như Vị Xuyên và Bắc Quang có nền kinh tế phát triển hơn so với các khu vực miền núi cao. Các khu vực này có điều kiện thuận lợi nhờ sông Lô và lượng mưa dồi dào, tạo ra những cánh đồng phì nhiêu, đặc biệt là vùng trồng cam sành nổi tiếng. Các ngành nông nghiệp ở đây phát triển mạnh mẽ và không kém gì các vùng trung du.

Từ Vĩnh Tuy đến Vị Xuyên, nhiều nhà máy sản xuất trà Shan Tuyết cổ thụ nổi tiếng của Hà Giang được xây dựng. Trà Shan Tuyết nổi bật bởi sự sạch sẽ, không sử dụng thuốc trừ sâu hay thuốc kích thích. Một số nhà máy khuyến khích người dân trồng xen kẽ cây gừng với trà để tăng giá trị sản phẩm. Trà Shan Tuyết Hà Giang chủ yếu được xuất khẩu sang các thị trường Đài Loan, Nhật Bản và một số quốc gia Tây Âu, nhưng chưa phổ biến ở thị trường trong nước như trà Tân Cương – Thái Nguyên.

Về ẩm thực, Hà Giang sở hữu một kho tàng các món ăn đặc sản phong phú, phản ánh sự đa dạng và độc đáo của văn hóa địa phương. Các món ăn nổi tiếng gồm có cam sành Bắc Quang, thắng cố, mận đỏ Hoàng Su Phì, chè Lũng Phìn, cơm lam Bắc Mê, măng nứa, gà đen Hà Giang, gạo tẻ Già Diu, cháo ấu tẩu, lê Đồng Văn, hạt bí mèo đen Hà Giang, tam thất, bánh khảo Yên Minh, sâu tre Mèo Vạc, bánh tam giác mạch, tương đậu xị, mật ong bạc hà Mèo Vạc, phở Tráng Kìm, thịt ba chỉ hoa chuối rừng cuốn lá vả, xôi ngũ sắc Hà Giang, và nhiều món ăn khác như bún vịt làng người Tày, rượu ngô Thanh Vân, mèn mén, bánh cuốn trứng, hồng không hạt Quản Bạ, phở chua Hà Giang, tai chua, thịt trâu gác bếp, thịt lợn gác bếp, chè san tuyết, phở ngô, lạp xưởng, và các món đặc sản khác của vùng cao. Những món ăn này không chỉ mang hương vị đặc trưng mà còn chứa đựng những câu chuyện về cuộc sống của người dân nơi đây.