Chưa có nhà xe nào tại Lai Châu
|
STT
|
Tên loại dữ liệu
|
Thông tin
|
| 1 | Mã bưu chính | 30000 |
| 2 | Biển số xe | 25 |
| 3 | Mã Vùng | 213 |
| 4 | Diện tích (km2) | 9068,73 |
| 5 | Dân số trung bình (Nghìn người) | 482,1 |
|
Số liệu theo năm 2022
|
||
Lai Châu là một tỉnh thuộc vùng Tây Bắc Bộ, Việt Nam. Trước năm 2004, Lai Châu bao gồm cả tỉnh Điện Biên, nhưng sau khi tách, tỉnh Lai Châu hiện nay nằm ở phía Bắc giáp tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), phía Tây và Tây Nam giáp tỉnh Điện Biên, phía Đông giáp tỉnh Lào Cai, phía Đông Nam giáp tỉnh Yên Bái, và phía Nam giáp tỉnh Sơn La. Đây là tỉnh có diện tích lớn thứ 10 trong 63 tỉnh thành của Việt Nam.
Vào năm 2018, Lai Châu xếp thứ 62 về dân số với khoảng 456.300 người, xếp thứ 61 về Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP), và thứ 58 về GRDP bình quân đầu người. GRDP của tỉnh đạt 14.998 tỷ đồng (tương đương 0,654 tỷ USD), GRDP bình quân đầu người đạt 33 triệu đồng (1.433 USD), và tốc độ tăng trưởng GRDP đạt 7,23%.
Trung tâm hành chính của tỉnh là thành phố Lai Châu, cách Hà Nội khoảng 397 km. Lai Châu nằm ở phía Tây Bắc Việt Nam, có tọa độ địa lý từ 21°41' đến 22°49' vĩ độ Bắc và 102°19' đến 103°59' kinh độ Đông.
Phía Đông giáp tỉnh Lào Cai và tỉnh Yên Bái.
Phía Tây giáp tỉnh Điện Biên.
Phía Nam giáp tỉnh Điện Biên và tỉnh Sơn La.
Phía Bắc giáp tỉnh Vân Nam của Trung Quốc.
Các điểm cực của tỉnh Lai Châu:
Cực Bắc: xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ.
Cực Đông: xã Mường Than, huyện Than Uyên.
Cực Tây: xã Mù Cả, huyện Mường Tè.
Cực Nam: xã Khoen On, huyện Than Uyên.
Lai Châu có 265,165 km đường biên giới, với cửa khẩu Ma Lù Thàng - Kim Thủy Hà và nhiều đường mòn giao lưu trực tiếp với Trung Quốc. Vị trí này tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển dịch vụ, thương mại, xuất nhập khẩu và du lịch, đồng thời có vai trò chiến lược trong quốc phòng, an ninh và bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia. Lai Châu cũng nằm trong khu vực đầu nguồn và bảo vệ quan trọng của các sông Đà, Nậm Na và Nậm Mu, ảnh hưởng trực tiếp đến các công trình thủy điện lớn.
Lai Châu có địa hình núi non hùng vĩ, với các dãy núi chạy dài theo hướng Tây Bắc - Đông Nam. Đỉnh Pu Ta Leng cao 3.096 m và đỉnh Bạch Mộc Lương Tử cao 3.046 m là những đỉnh núi nổi tiếng. Địa hình chia cắt mạnh với các thung lũng sâu, cao nguyên và nhiều sông suối. Sông tại Lai Châu có nhiều thác ghềnh, lưu lượng lớn, tiềm năng thủy điện phong phú. Hơn 60% diện tích tỉnh có độ cao trên 1.000 m và trên 90% diện tích có độ dốc trên 25°. Các thung lũng như Mường So, Tam Đường, Bình Lư, Than Uyên có địa hình tương đối bằng phẳng. Các đỉnh núi cao như Fansipan (3.143 m) và Pu Sam Cáp (1.700 m) cũng nằm trong tỉnh.
Lai Châu có khí hậu cận nhiệt đới ẩm, với nhiệt độ trung bình năm dao động từ 21°C đến 23°C. Tỉnh có mùa mưa và mùa khô rõ rệt, chia thành 4 mùa: xuân, hè, thu, đông.
Lai Châu là vùng đất của 20 dân tộc với những nét văn hóa đặc trưng riêng biệt, được thể hiện rõ qua đời sống và phong tục tập quán của từng dân tộc, đặc biệt là ở các chợ phiên vùng cao.
Dinh thự Đèo Văn Long, nằm tại xã Lê Lợi, huyện Nậm Nhùn, là khu dinh thự của vị chúa Thái thời Chiến tranh Đông Dương. Đây là một di tích lịch sử quan trọng, vừa giáo dục lòng tự hào dân tộc, vừa là điểm tham quan để tìm hiểu kiến trúc và bản sắc văn hóa Thái.
Bia Lê Lợi được khắc trên vách đá bờ Bắc sông Đà, nay thuộc xã Lê Lợi, huyện Nậm Nhùn, là một di tích mang giá trị lịch sử đặc biệt.
Di chỉ khảo cổ học tại các khu vực như Nậm Phé và Nậm Tun ở Phong Thổ là minh chứng cho nền văn minh của người Việt cổ. Tại đây, các công cụ đá và đồng của nền văn hóa Đông Sơn thời kỳ Hùng Vương, bao gồm cả trống đồng, đã được phát hiện.
Lễ hội Then Kin Pang của người Thái trắng tại Phong Thổ được tổ chức vào ngày 13-15 tháng Ba âm lịch hàng năm. Đây là dịp để cư dân vùng cao tụ họp, vui chơi, múa hát, và thi đấu đánh đàn Tính Tẩu. Âm nhạc hòa quyện với các quả nhạc đồng tạo ra không khí lễ hội rộn ràng, vui tươi.
Ngoài ra, Lai Châu còn có các lễ hội khác như lễ Hạn Khuống của người Thái, lễ Cơm Mới của người La Hủ, lễ hội Xuân Căm Mường của người Lào, lễ hội Bắt Cá của người Kháng tại Than Uyên, lễ hội Hoa Ban, và lễ hội Mừng Măng Mọc.
Lai Châu sở hữu nhiều cao nguyên cao trên 1.500m, được bao phủ bởi mây và sương quanh năm, khí hậu trong lành, mát mẻ như cao nguyên Sìn Hồ, hồ Thầu, Dào San.
Ngoài ra, tỉnh còn có nhiều đỉnh núi cao và sông suối với các thác ghềnh kỳ vỹ, như dãy Pu Sam Cáp (cao trên 1.700m), sông Đà, sông Nậm Na, sông Nậm Mu.
Các suối nước nóng và khoáng sản thiên nhiên cũng là một trong những điểm thu hút du khách, như suối nước nóng Vàng Bó (Phong Thổ), suối Nà Đông và Nà Đon (Tam Đường), động Tiên Sơn (Bình Lư - Tam Đường), thác Tắc Tình (Tam Đường), và các hồ thủy điện lớn.
Pú Đao, một bản người Mông thuộc huyện Sìn Hồ, được khách du lịch đánh giá là một trong năm điểm đến hấp dẫn nhất Đông Nam Á. Với vị trí cách thị xã Mường Lay 13 km, Pú Đao (tên Mông nghĩa là "điểm cao nhất") nổi bật với cảnh quan tuyệt đẹp và sự hùng vĩ của thiên nhiên.
Lai Châu cũng nổi tiếng với các đặc sản, ẩm thực độc đáo của vùng cao, bao gồm: lợn cắp nách, bánh bỏng San Thàng, gạo nếp Tan, mắc cọp Sìn Hồ, pa tỉnh tộp, chè san tuyết Sà Dề Phìn, rêu đá, rượu ngô Sùng Chô, bánh chưng đen, chè dây Ka Lăng, thịt sấy gác bếp, rau dớn, mật ong rừng Mường Tè, thắng cố, gỏi cá, mắc khén, hạt dổi, cá bống vùi tro Vàng Pheo, gạo Dâu, chè san tuyết Tả Lèng, ve sầu rán, canh gà lá thuốc Dao Khâu Sìn Hồ, quả mắc có, đậu phụ nhự, rau ngót rừng, lam nhọ Lai Châu, rượu sâu chít, nấm hương rừng Phong Thổ, xôi màu xôi tím, sâu măng Sin Súi Hồ, quả óc cho, lá chua trộn thịt, tam thất đen Mường Tè, lòng tiết nhồi gạo nếp Sìn Hồ, thảo quả, phở nhắng Lai Châu, hoa đu đủ, đường phên Tả Lèng, canh tiết lá đắng, mận Sìn Hồ, măng, cá đắng Sàng Mà Pho, rau lá ngón Mường So, măng nộm hoa ban, chè xanh, gạo séng cù Than Uyên, miến rong Bình Lư, khâu nhục, lợn đen Mường Tè, dưa chuột mèo, và măng lay chấm chéo.
Những món ăn này không chỉ thể hiện sự phong phú của nền ẩm thực Lai Châu, mà còn phản ánh sự đa dạng văn hóa và bản sắc của các dân tộc nơi đây.
Lai Châu, với sự đa dạng của 20 dân tộc và hơn 84% dân số là người dân tộc thiểu số, là một mảnh đất đầy màu sắc văn hóa, thu hút du khách trong và ngoài nước đến khám phá vẻ đẹp của vùng sơn cước này. Tỉnh Lai Châu không chỉ là một kho tàng văn hóa phong phú mà còn là điểm đến hấp dẫn với sự kết hợp hài hòa giữa thiên nhiên và các giá trị văn hóa đặc sắc của các dân tộc.
Mỗi dân tộc ở Lai Châu đều mang trong mình những giá trị văn hóa độc đáo, được thể hiện qua trang phục truyền thống, kiến trúc nhà ở, phong tục tập quán, nghề truyền thống, ẩm thực và các loại hình văn hóa nghệ thuật. Những bộ trang phục truyền thống rực rỡ, được dệt tay tinh xảo, là điểm nhấn nổi bật của văn hóa các dân tộc nơi đây. Mỗi dân tộc có những bộ trang phục đặc trưng, từ chiếc váy xòe với nếp gấp của người Mông, những bộ trang phục sặc sỡ của người Hà Nhì, cho đến bộ trang phục đầy đủ yếm, khăn, áo và thắt lưng của người Dao. Khi khoác lên mình trang phục của các dân tộc Lai Châu và đứng giữa cảnh sắc hùng vĩ của núi rừng, du khách dễ dàng có những bức ảnh lưu niệm tuyệt đẹp.
Kiến trúc nhà ở cũng phản ánh sự đa dạng của các dân tộc Lai Châu. Những ngôi nhà sàn của người Thái tại Mường So, nhà sàn của người Lự ở Bản Hon, hay nhà trình tường của người Dao ở Phăng Sô Lin đều mang đậm dấu ấn văn hóa của từng dân tộc. Mỗi căn nhà không chỉ là nơi ở mà còn là một tác phẩm nghệ thuật chứa đựng những giá trị văn hóa tinh tế, phản ánh cách sống và tư duy của cộng đồng.
Để hiểu sâu về văn hóa Lai Châu, du khách không thể bỏ qua các lễ hội truyền thống nơi đây. Các lễ hội như Tết Nguyên đán, Tết thanh minh, Tết nguyên tiêu, Tết cơm mới và những lễ hội đặc sắc như lễ hội Kin Pang then, lễ hội Nàng Han, lễ hội Kin lẩu khẩu mẩu... là dịp để du khách trải nghiệm những điệu múa xòe, hát Then, và các nhạc cụ dân tộc thú vị. Những lễ hội này không chỉ mang đậm giá trị văn hóa mà còn là một phần không thể thiếu trong việc thu hút và giữ chân du khách đến với Lai Châu.
Bên cạnh các lễ hội, Lai Châu còn sở hữu nhiều di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh, với 21 di tích được xếp hạng. Những di tích này góp phần tạo nên một bức tranh văn hóa đa dạng nhưng vẫn giữ được bản sắc riêng biệt của Lai Châu. Tỉnh cũng đặc biệt chú trọng bảo tồn các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể, từ ẩm thực, trang phục đến các điệu múa, hát Then, các lễ hội, diễn xướng, nhằm phát huy giá trị truyền thống và thu hút khách du lịch.
Lai Châu hiện đang tập trung phát triển các điểm du lịch cộng đồng, nơi du khách có thể trải nghiệm trực tiếp văn hóa truyền thống của các dân tộc. Các bản làng như Vàng Pheo (Mường So, Phong Thổ) với văn hóa dân tộc Thái, Sin Suối Hồ (Phong Thổ) với văn hóa dân tộc Mông, Sì Thâu Chải (Tam Đường) với văn hóa dân tộc Dao, San Thàng (Lai Châu) với dân tộc Giáy, và Thẳm (Bản Hon, Tam Đường) với dân tộc Lự là những điểm đến lý tưởng để du khách khám phá và hòa mình vào không gian văn hóa độc đáo của Lai Châu.
Sau khi tách tỉnh, Lai Châu là một trong những tỉnh gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, nền kinh tế của tỉnh đã có sự phát triển đáng kể và đạt được những kết quả quan trọng. Tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, cơ cấu kinh tế chuyển biến tích cực, và cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội cũng được cải thiện đáng kể. Tốc độ tăng trưởng GDP bình quân đạt 13% mỗi năm, thu nhập bình quân đầu người năm 2010 đạt 8 triệu đồng, tăng 2,4 lần so với năm 2005. Cơ cấu kinh tế đã có sự chuyển dịch tích cực: tỷ trọng ngành nông, lâm nghiệp giảm xuống còn 34% (giảm 11,3%), trong khi công nghiệp – xây dựng chiếm 35% (tăng 9,6%), và dịch vụ đạt 31% (tăng 1,7%). Các ngành kinh tế đều phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa. Các vùng sản xuất nông, lâm nghiệp tập trung đã được hình thành, với triển vọng mang lại hiệu quả kinh tế và xã hội cao. Sản xuất lương thực tăng cả về diện tích, năng suất và sản lượng, với tổng sản lượng lương thực đạt 157 nghìn tấn, và lương thực bình quân đầu người đạt 400 kg/người/năm. Cây cao su được trồng mới gần 7.000 ha, đồng thời thâm canh vùng chè và đưa giống mới vào sản xuất. Kinh tế rừng cũng phát triển mạnh, với việc thu hút các doanh nghiệp đầu tư phát triển rừng kinh tế. Trong 5 năm, đã khoán bảo vệ 141 nghìn ha rừng, khoanh nuôi tái sinh 117 nghìn ha, trồng mới hơn 19 nghìn ha, và tỷ lệ che phủ rừng đạt 41%, tăng 9,3% so với năm 2005. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội cũng có bước chuyển biến rõ rệt, với dân trí được nâng cao và công tác xóa đói giảm nghèo đạt kết quả tích cực. Quốc phòng, an ninh được đảm bảo, và quan hệ đối ngoại được mở rộng. Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ tỉnh cũng được nâng lên. Tỉnh Lai Châu đã gắn kết với khu vực tam giác kinh tế Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh thông qua các tuyến Quốc lộ 4D, Quốc lộ 70, Quốc lộ 32 và đường thủy sông Đà.
Lai Châu đã xây dựng các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, đặc biệt là những vùng đạt doanh thu từ 30 đến 50 triệu đồng/ha/năm tại các cánh đồng Mường So, Bình Lư, Mường Than. Tỉnh cũng duy trì và cải tạo, thâm canh cây chè và cây thảo quả – hai loại cây chủ lực trong xuất khẩu hàng hóa. Lai Châu chuyển từ lâm nghiệp truyền thống sang phát triển lâm nghiệp xã hội mang tính cộng đồng, phát triển rừng kinh tế phục vụ ngành công nghiệp chế biến. Tổ chức sản xuất nông thôn theo hướng phát triển kinh tế trang trại, lấy kinh tế hộ làm đơn vị tự chủ, với các doanh nghiệp và hợp tác xã nông, lâm nghiệp đóng vai trò là dịch vụ hỗ trợ phát triển kinh tế hộ.
Công nghiệp được coi là ngành kinh tế mũi nhọn của Lai Châu, phục vụ sản xuất nông, lâm nghiệp. Tỉnh đã thông qua quy hoạch chi tiết các điểm có thể xây dựng nhà máy thủy điện, đặc biệt là công trình thủy điện Lai Châu. Công nghiệp chế biến nông, lâm sản cũng cần được chú trọng. Ngoài ra, công nghiệp khai thác và sản xuất vật liệu xây dựng cần phát triển theo phương thức có tổ chức để dễ dàng quản lý và khai thác hiệu quả. Tiểu thủ công nghiệp với các ngành nghề truyền thống của địa phương như mây tre đan, dệt thổ cẩm và lương thực thực phẩm cũng được duy trì và phát triển.
Ngày 6 tháng 10 năm 2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 1182/QĐ-TTg về việc thành lập Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Lai Châu.
