Chưa có nhà xe nào tại Thái Nguyên
|
STT
|
Tên loại dữ liệu
|
Thông tin
|
| 1 | Mã bưu chính | 24000 |
| 2 | Biển số xe | 20 |
| 3 | Mã Vùng | 208 |
| 4 | Diện tích (km2) | 3521,97 |
| 5 | Dân số trung bình (Nghìn người) | 1335,99 |
|
Số liệu theo năm 2022
|
||
Thái Nguyên là một tỉnh trung du thuộc vùng Đông Bắc Bộ, với thành phố Thái Nguyên là tỉnh lỵ, cách thủ đô Hà Nội khoảng 75 km. Tỉnh này nằm trong vùng thủ đô Hà Nội.
Vào năm 2023, Thái Nguyên đứng thứ 25 về dân số trong cả nước, đồng thời xếp thứ 14 về tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP), đạt 150.195 tỉ đồng (khoảng 6,3 tỉ USD). GRDP của tỉnh đứng thứ 2 trong vùng Trung du và miền núi phía Bắc, sau Bắc Giang, và đứng thứ 6 trong vùng thủ đô, sau Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Dương, Bắc Giang và Vĩnh Phúc. GRDP bình quân đầu người của Thái Nguyên đạt trên 115 triệu đồng (4.560 USD), dẫn đầu vùng Trung du và miền núi phía Bắc, đồng thời lọt vào top 12 tỉnh, thành có GRDP đầu người cao nhất cả nước. Tốc độ tăng trưởng GRDP năm 2023 đạt 5,56%.
Thái Nguyên là tỉnh duy nhất trong khu vực Trung du miền núi phía Bắc nằm trong nhóm 18 tỉnh, thành tự cân đối thu chi ngân sách và cũng đứng đầu vùng về thu ngân sách. Đây cũng là tỉnh duy nhất của khu vực Trung du miền núi phía Bắc có mức thu nhập bình quân đầu người (GNI) cao nhất trong Top 10 tỉnh, thành có GNI cao nhất cả nước vào năm 2020, đạt 12.960 USD.
Tính đến năm 2020, dân số Thái Nguyên đạt 1.307.871 người, đứng thứ 25 toàn quốc và thứ 3 trong vùng Trung du miền núi phía Bắc. Trong 10 năm qua, dân số tỉnh đã tăng thêm 163.635 người, với tỷ lệ tăng dân số bình quân 1,36%/năm. Đến cuối năm 2020, dân số tỉnh đã tăng thêm 21.120 người. Trong đó, 434.111 người cư trú ở khu vực thành thị (chiếm 32% dân số) và 876.484 người ở khu vực nông thôn (chiếm 68%). Năm 2019, tỷ lệ dân số sống ở thành thị của Thái Nguyên đứng thứ 18 cả nước và đứng đầu các tỉnh Trung du miền núi phía Bắc, chỉ sau Hà Nội trong vùng thủ đô. Theo kết quả tổng điều tra dân số 2019, Thái Nguyên là địa phương có tỷ lệ sở hữu ô tô cá nhân trên hộ gia đình cao thứ 3 cả nước, với tỷ lệ 10,3%, chỉ sau Hà Nội và Đà Nẵng, đồng thời là tỉnh có tỷ lệ hộ sử dụng điện thoại cao thứ 3, chỉ sau TP.HCM và Cà Mau.
Chỉ số cải cách hành chính (PCI) năm 2019, Thái Nguyên xếp thứ 12/63, với 67,71 điểm, tăng 6 bậc so với năm 2018 và đứng đầu vùng Trung du miền núi phía Bắc. Theo Chỉ số PAPI năm 2020, Thái Nguyên đạt 46.471 điểm, đứng thứ 3 cả nước, chỉ sau Quảng Ninh và Đồng Tháp. Nhiều chỉ số của tỉnh, như thủ tục hành chính công, kiểm soát tham nhũng và công khai minh bạch, đạt điểm cao.
Thái Nguyên, cùng với các tỉnh như Bình Dương, Bắc Ninh, Đồng Nai và Bắc Giang, được đánh giá có cơ sở hạ tầng tốt nhất năm 2019 và là một trong những trung tâm công nghiệp lớn của cả nước. Tỉnh này còn được coi là trung tâm kinh tế, chính trị - xã hội của khu vực Đông Bắc và toàn vùng Trung du miền núi phía Bắc. Thái Nguyên được tái lập vào ngày 1/1/1997, khi tách từ tỉnh Bắc Thái, và hiện nay là một trung tâm đào tạo nguồn nhân lực lớn với nhiều trường đại học, cao đẳng và viện nghiên cứu.
Ngoài ra, Thái Nguyên còn là địa bàn chiến lược về quốc phòng, với trụ sở Bộ Tư lệnh và nhiều cơ quan quan trọng của Quân khu 1.
Tên gọi:
"Thái Nguyên" là từ Hán Việt: (太wikt). Thái (太) ở đây có nghĩa là to lớn hay rộng rãi, Nguyên (原) có nghĩa là cánh đồng hoặc chỗ đất rộng và bằng phẳng.
Theo số liệu từ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Nguyên, trong năm 2019, tổng số khách được các cơ sở lưu trú du lịch phục vụ đạt hơn 1 triệu lượt; khách tham quan các điểm du lịch đạt hơn 1,8 triệu lượt; các doanh nghiệp lữ hành phục vụ hơn 150.000 lượt khách; doanh thu của các doanh nghiệp du lịch đạt trên 430 tỷ đồng. So với cùng kỳ năm trước, lượng khách tăng gần 500.000 lượt, doanh thu tăng gần 30 tỷ đồng. Toàn tỉnh hiện có 435 cơ sở lưu trú du lịch, bao gồm 1 khách sạn 5 sao đang được xây dựng bởi Tập đoàn APEC, 50 khách sạn đạt tiêu chuẩn từ 1 đến 4 sao, và 386 cơ sở kinh doanh nhà nghỉ, nhà ở cho khách du lịch thuê.
Thái Nguyên từng là địa phương đăng cai Năm Du lịch Quốc gia 2007. Với vị trí trung tâm vùng và hạ tầng cơ sở phát triển, tỉnh có hơn 800 điểm đến, bao gồm các di tích lịch sử, danh thắng, di tích khảo cổ học, kiến trúc nghệ thuật và tín ngưỡng đã được kiểm kê, bảo vệ theo Luật Di sản văn hóa, cùng 80 lễ hội được tổ chức vào dịp đầu xuân. Một số điểm đến thu hút du khách tại Thái Nguyên bao gồm:
Bên cạnh đó, Thái Nguyên có thể phát triển các tuyến du lịch kết nối với các tỉnh lân cận, như tuyến thành phố Thái Nguyên - Hồ Núi Cốc - Tân Cương (Tuyên Quang), hoặc tuyến Thái Nguyên - Đền Đuổm - Hồ Ba Bể (Bắc Kạn).
Ngoài ra, Thái Nguyên còn là nơi sinh sống của các dân tộc Tày, H'Mông, Dao với những nét văn hóa đặc sắc, có thể khai thác làm điểm du lịch hấp dẫn.
Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quyết định số 1577/QĐ-TTg ngày 15/11/2018 về nhiệm vụ quy hoạch chung xây dựng Khu du lịch quốc gia Hồ Núi Cốc đến năm 2030. Hồ Núi Cốc sẽ trở thành trung tâm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng cao cấp, với diện tích lên tới 19.276 ha. Khu du lịch này sẽ tập trung bảo tồn các giá trị thiên nhiên, môi trường và văn hóa, đồng thời phát triển du lịch sinh thái, thể thao và giải trí cao cấp. Mục tiêu của quy hoạch là đến năm 2030, Hồ Núi Cốc sẽ trở thành một trung tâm du lịch sinh thái lớn của quốc gia, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của Thái Nguyên và khu vực miền núi Bắc Bộ.
Văn hóa tỉnh Thái Nguyên mang đậm bản sắc của các dân tộc miền núi phía Bắc, với sự đa dạng trong các phong tục, tập quán, lễ hội và di sản văn hóa. Tỉnh Thái Nguyên là nơi sinh sống của nhiều dân tộc như Kinh, Tày, H'Mông, Dao, Sán Chay, Thái, Mường, và nhiều dân tộc khác, mỗi dân tộc đều có những nét đặc trưng văn hóa riêng biệt, tạo nên một bức tranh văn hóa phong phú, đa dạng. Dưới đây là một số đặc trưng văn hóa nổi bật của tỉnh Thái Nguyên:
Thái Nguyên có nhiều lễ hội truyền thống đặc sắc, thường được tổ chức vào dịp đầu xuân, thu hút đông đảo du khách và cộng đồng tham gia. Một số lễ hội tiêu biểu như:
Trang phục của các dân tộc ở Thái Nguyên, đặc biệt là người Tày, Dao, H'Mông, rất đặc sắc và có giá trị văn hóa sâu sắc. Các bộ trang phục truyền thống này thường được sử dụng trong các lễ hội, đám cưới và các sự kiện quan trọng. Mỗi bộ trang phục mang một ý nghĩa riêng, phản ánh tín ngưỡng, lịch sử và đặc trưng của từng dân tộc.
Thái Nguyên có nhiều di tích lịch sử và văn hóa quan trọng, đặc biệt là những địa điểm gắn liền với lịch sử kháng chiến, như Khu di tích ATK Định Hóa và Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã làm việc trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Ngoài ra, các di tích tôn giáo như đền Đuổm, chùa Hang, chùa Phù Liễn, và các di tích văn hóa khác là điểm đến hấp dẫn cho du khách yêu thích lịch sử và văn hóa.
Ẩm thực Thái Nguyên là sự kết hợp hài hòa giữa các món ăn đặc trưng của dân tộc Kinh và các dân tộc thiểu số. Các món ăn nổi bật bao gồm:
Âm nhạc truyền thống của Thái Nguyên rất đa dạng và phong phú, phản ánh sự sáng tạo của các dân tộc trong tỉnh. Một số hình thức nghệ thuật nổi bật gồm:
Phong tục và tập quán của người Thái Nguyên đa dạng và gắn liền với cuộc sống hàng ngày cũng như các dịp lễ hội, cưới hỏi. Trong đám cưới, các nghi lễ truyền thống được diễn ra theo các bước nghiêm ngặt, từ lễ cưới, đón dâu, cho đến các nghi thức cúng tổ tiên, thể hiện lòng tôn kính với gia đình và dòng tộc. Người Tày, H'Mông, Dao, Thái đều có những nghi lễ riêng biệt, phản ánh niềm tin tâm linh và sự kính trọng đối với tổ tiên.
Thái Nguyên nổi tiếng với các nghề thủ công truyền thống như dệt thổ cẩm, làm gốm, đan lát, và các nghề thủ công khác. Những sản phẩm thủ công này không chỉ có giá trị sử dụng mà còn mang giá trị văn hóa, là món quà lưu niệm được nhiều du khách yêu thích khi đến tham quan.
Thái Nguyên đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho khách du lịch với các tuyến du lịch kết nối các di tích lịch sử, văn hóa và các khu du lịch sinh thái. Những lễ hội truyền thống, các làng nghề, và các điểm tham quan như Hồ Núi Cốc, Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam, hay các khu di tích lịch sử của tỉnh đang ngày càng thu hút du khách trong và ngoài nước.
Nhìn chung, văn hóa Thái Nguyên là sự hòa quyện của các yếu tố truyền thống và hiện đại, phản ánh sự đa dạng và độc đáo của các dân tộc nơi đây, tạo nên một bức tranh văn hóa phong phú và đặc sắc.
Thái Nguyên nằm trong Vùng trung du và miền núi phía Bắc, một khu vực được coi là nghèo và phát triển chậm nhất ở Việt Nam. Tuy nhiên, tỉnh Thái Nguyên đã phát triển nền kinh tế từ sớm, trong đó công nghiệp đóng vai trò chủ yếu, và hiện nay là một trong những trung tâm công nghiệp lớn của miền Bắc.
Công ty TNHH Một thành viên Tài nguyên Masan Thái Nguyên (MRTN) đang khai thác mỏ Núi Pháo, một trong những mỏ wolfram lớn nhất thế giới với trữ lượng quặng tiềm năng đã được xác nhận là 66 triệu tấn.
Trong năm 2023, nền kinh tế - xã hội của Thái Nguyên tiếp tục có những chuyển biến tích cực. Tăng trưởng kinh tế đạt hơn 5,56%, giá trị sản xuất công nghiệp tăng 5,13%, và xuất khẩu đạt 27,1 tỷ USD. Cơ cấu nền kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, tăng tỷ trọng khu vực công nghiệp - xây dựng và dịch vụ, giảm tỷ trọng khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng xã hội đạt gần 68 nghìn tỷ đồng, tăng 19,8% so với cùng kỳ; tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội ước đạt 62 nghìn tỷ đồng, tăng 8% so với năm trước.
Thu ngân sách nhà nước trên địa bàn năm 2023 ước đạt 20 nghìn tỷ đồng, tiếp tục dẫn đầu Vùng trung du miền núi phía Bắc, và là tỉnh duy nhất trong khu vực có khả năng tự cân đối thu chi ngân sách. Tổng chi ngân sách địa phương đạt 18.162 nghìn tỷ đồng, bằng 35,9% so với năm trước.
Đến tháng 12/2023, tỉnh có gần 10.000 doanh nghiệp với tổng số vốn đăng ký gần 143.541 tỷ đồng. Các khu công nghiệp (KCN) trong tỉnh đã thu hút gần 900 dự án đầu tư trong nước với tổng vốn đăng ký còn hiệu lực khoảng 162.710 tỷ đồng và hơn 200 dự án đầu tư nước ngoài (FDI) với tổng số vốn đăng ký gần 10,58 tỷ USD, thu hút hơn 120.000 lao động với mức thu nhập bình quân gần 9 triệu đồng/tháng.
Tỉnh cũng có tổ hợp Samsung với hai nhà máy SEVT và SEMV tại KCN Yên Bình, với tổng mức đầu tư trên 7 tỷ USD, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của tỉnh. Ngoài ra, tổ hợp khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo (gần 1 tỷ USD), các dự án Khu du lịch quốc gia Hồ Núi Cốc và hệ thống chống lũ lụt Sông Cầu kết hợp với việc hoàn thiện hạ tầng đô thị hai bên bờ Sông Cầu, cùng nhiều dự án công nghiệp khác đã mang lại diện mạo mới cho công nghiệp Thái Nguyên, vốn trước đây chủ yếu dựa vào khu công nghiệp Gang Thép thành lập từ năm 1959.
Hiện tỉnh Thái Nguyên đang triển khai một loạt các khu công nghiệp như: KCN Gang Thép, KCN Sông Công, KCN Yên Bình I và II, KCN Nam Phổ Yên, KCN Tây Phổ Yên, KCN Điềm Thuỵ A và B, KCN Quyết Thắng, cùng một số dự án lớn khác. Thái Nguyên cũng đang xây dựng Khu công nghệ thông tin tập trung Yên Bình với diện tích 545,82 ha.
Tỉnh có tài nguyên khoáng sản phong phú, đặc biệt là trữ lượng than, wolfram và các kim loại màu như thiếc, chì, kẽm, vàng, đồng, niken. Mỏ Núi Pháo là một trong những mỏ wolfram lớn nhất thế giới với trữ lượng khoảng 21 triệu tấn. Thái Nguyên cũng có trữ lượng fluor lớn nhất thế giới và nhiều kim loại khác, tạo lợi thế lớn cho phát triển công nghiệp luyện kim và khai khoáng.
Ngoài các doanh nghiệp FDI, các doanh nghiệp địa phương của Thái Nguyên cũng rất mạnh và đa dạng trong nhiều ngành nghề, từ khai khoáng, sắt thép, bất động sản đến may mặc và tiêu dùng. Năm 2019, Thái Nguyên có 6 doanh nghiệp trong danh sách Top 500 Thương hiệu mạnh Việt Nam.
Về hệ thống thương mại, Thái Nguyên đã phát triển mạnh mẽ với nhiều trung tâm thương mại lớn như GO! Thái Nguyên, Vincom Plaza Thái Nguyên, và nhiều siêu thị hiện đại. Từ năm 2016 đến nay, tỉnh đã đầu tư nâng cấp hơn 30 chợ với tổng vốn trên 140 tỷ đồng. Cơ sở hạ tầng thương mại được hoàn thiện, tạo điều kiện thúc đẩy hoạt động kinh doanh và tiêu dùng ngày càng tăng. Tổng mức lưu chuyển hàng hóa bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2020 đạt gần 40.000 tỷ đồng, gấp 1,6 lần so với năm 2016, đứng đầu khu vực Trung du và miền núi phía Bắc.
